Motywacja to spore zagadnienie, które zasługuje na Twoją uwagę. Chcesz skutecznie realizować cele? Mieć mnóstwo energii na zadania w pracy oraz w czasie wolnym? Zmotywowani ludzie mogą więcej. Pogłęb swoją samoświadomość w zakresie motywacji i działaj. Kokodżambo i do przodu!
Motywacja – definicja
Motywacja (z łaciny motivus, czyli ruchomy) to siła, która pobudza osobę do działania, osiągania celów i spełniania potrzeb. Jest to proces psychologiczny, który kształtuje zachowanie i decyzje jednostki. A zatem to gotowość na dwóch polach. Psychicznym i fizycznym, gdyż konkretne myśli dzięki motywacji zostają zmaterializowane. Kluczowy będzie tu cel. To on zasila energią psychikę i ciało, by wspólnie działały na rzecz jego realizacji.
To, co świetnie wspiera motywację, to lista priorytetów. A to, wg czego moim zdaniem wielkie cele nie mogą być zrealizowane, to intencja, dużo potężniejsza siła niż samo nastawienie na cel. Dzisiaj zaś kilka teorii, których uświadomienie przybliży Ci wiedzę niezbędną do utrzymywania stałego poziomu motywacji.
Rodzaje motywacji
Rodzaj motywacji, ustalenie klasyfikacji w tym zagadnieniu to coś, czym zajmuje się psychologia motywacji. Nie można jednak zlekceważyć w rozpatrywaniu motywacji psychologii osobowości. Bo to, czym się zajmujemy i z jaką ochotą, zależeć będzie od nas na poziomie biologicznym. To, kim jesteś (warto to odkryć), wpłynie na to, jaką motywację możesz mieć do osiągania różnych celów w danej dziedzinie. I tak np. flegmatyk bardziej może być nastawiony na budowanie głębokich więzi i tym chętnie się zajmie, a sangwinik np. wolał będzie pozyskiwać sporo kontaktów, niekoniecznie je pogłębiając. Cholerykowi zaś na relacjach nie będzie zależało tak bardzo jak na wyniku. Ale to tylko powierzchowne przykłady. Im większa Twoja samoświadomość oraz wiedza o motywacji, tym łatwiej będzie Ci realizować cele.
O motywacji zewnętrznej
Motywacja zewnętrzna (ang. extrinsic motivation) odnosi się do czynników zewnętrznych, takich jak nagrody, kary, pochwały, lub presja społeczna. W przeciwieństwie do motywacji wewnętrznej, motywacja zewnętrzna związana jest z wynikami i korzyściami, jakie możemy uzyskać z naszych działań. Na przykład obiecana premia finansowa za osiągnięcie celu w pracy jest typowym przykładem motywacji zewnętrznej.
Badania sugerują, że choć nagrody i kary mogą być skuteczne w krótkim okresie, to nie zawsze przekładają się na trwałą motywację. Osoby działające wyłącznie dla zewnętrznych korzyści mogą tracić motywację, gdy te korzyści staną się mniej atrakcyjne lub dostępne. Ale uwaga! Nagrody i kary mogą wspomóc nas w motywacji wewnętrznej, do czego przejdę za moment.
O motywacji wewnętrznej
Badania wskazują, że kiedy jesteśmy napędzani przez wewnętrzną motywację (ang. intrinsic motivation) jesteśmy bardziej zadowoleni z naszych osiągnięć. Zamiast skupiać się na wynikach i nagrodach, czerpiemy satysfakcję z samego procesu osiągania celu, chęcią uzyskania autonomii czy mistrzostwa. To może pomóc w zrozumieniu dlaczego ludzie, którzy cenią sobie motywację wewnętrzną, często są bardziej wytrwali i zadowoleni z efektów swojej pracy.
Osobiście uznaję tylko motywację wewnętrzną! Ale warto ją wspomóc
Ale uwaga: to, że się chce, to nie znaczy, że można, zwłaszcza, jeśli nasz organizm jest rozregulowany. Nieprzyzwyczajone do pracy nad osiąganiem danego celu ciało, a zwłaszcza mózg, może nas sabotować. Dlatego tak ważne jest zewnętrzne motywowanie się, a tak naprawdę warunkowanie sprawcze, o czym w genialnie prosty sposób pisze Tony Robbins (Obudź w sobie olbrzyma).
Ludzkie zachowanie są zdeterminowane w gruncie rzeczy przez dwa dążenia. Robimy coś, bo chcemy odczuć przyjemność. Ale równie duże znaczenie, a nawet jeszcze większe, jak dowodzą badania, jeszcze większą wewnętrzną siłę wyzwala perspektywa uniknięcia kary. I jest to aż tak proste.
Dlatego, jeśli chcesz się nauczyć np. nowych umiejętności, powiedzmy, opanować język serbski, zastanów się nad motywacją wewnętrzną. Czy proces nauki będzie sprawiał Ci przyjemność? Świetnie. A jak dodatkowo możesz go wzmocnić? Spraw sobie jakąś nagrodę i, co skuteczniejsze, wymyśl karę za opuszczenie lekcji lub nienauczenie się nowych słówek. Głęboka świadomość tego, że w przypadku niezrealizowania powierzonych zadań będziesz musieć cierpieć, to świetna taktyka kształtowania nawyków. A to właśnie za ich pośrednictwem, dzięki wewnętrznej motywacji, będziesz mieć więcej energii i samodyscyplinę, które poprowadzą Cię ku spełnieniu marzeń.
Odpowiednia motywacja w pracy
Udowodniono, że więcej lepszych wyników oraz mniejszą rotację pracowników mają firmy, które stosują motywację pozytywną, czyli nagradzają za osiągnięcia. Firmy, gdzie menadżerowie stosują kary, szybko stają się znienawidzonymi miejscami pracy.
Ale w świetle najnowszych badań, pracowników nie trzeba w ogóle zewnętrznie motywować. Naturalnym dążeniem człowieka jest bowiem rozwój osobisty. Jeżeli w pracy stworzy mu się sprzyjające ku temu środowisko oraz zadba o potrzeby z niższej półki piramidy Maslowa, wewnętrzna motywacja pracowników będzie wystarczająca, by osiągnąć też cele przedsiębiorstwa (o ile cele firmy zazębiają się z celami pracowników). Równie ważne będą więc odpowiednia wysokość wynagrodzenia (bez dodatkowych premii), jak i poczucie wpływu u jednostki. Ukierunkowywanie wysiłku pracownika na obszary, które go rozwiną, w jakich jest dobry (można to sprawdzić różnymi drogami, np. testami Gallupa) na dłuższą metę jest ważniejsze niż wysokie wynagrodzenie.
Rozwój zawodowy to siła napędowa, która sprawia, że pracownik ma wyższe osiągnięcia i przyjemność z wykonywania zadań. Powoduje utrzymywanie zaangażowania i motywuje, by pracować ze znającym się na zarządzaniu ludźmi teamie również w przyszłości. A ludzie, którzy mają wysokie pensje, ale nie lubią swojej pracy, to osoby, które trudno do czegokolwiek zmotywować. Dlatego tak ważna jest atmosfera, odkrycie umiejętności i talentów pracowników oraz zaangażowanie w szkolenia.
Motywacje kierownicze wg McClellanda
Energii do podejmowania nowych wyzwań i realizowania długoterminowych celów dostarczają też rodzaje motywacji opracowane przez doktora Davida McClellanda, psychologa związanego z Uniwersytetem Yale oraz Uniwersytetem Harvarda.
Motywacja afiliacyjna,
znana również jako pragnienie przynależności, manifestuje się poprzez dążenie do utrzymania bliskich i serdecznych relacji z innymi jednostkami. Osoba działająca w ten sposób pragnie pozostawać w otoczeniu innych ludzi, być w centrum społeczności i cieszyć się akceptacją oraz brakiem kontrowersji. Ważne jest dla niej uznanie. Dlatego dąży do zdobycia pozycji, która umożliwi jej utrzymanie bliskości z innymi.
Motywacja władzy,
pragnienie nadzorowania otoczenia, oddziaływania na innych, przejęcia odpowiedzialności za decyzje i kontrolowania działań innych osób, a także wzmocnienia własnej renomy oraz kształtowania autorytetu.
Motywacja osiągnięć,
która objawia się w dążeniu do ciągłego doskonalenia swoich działań, pragnieniu osiągnięcia doskonałości i realizacji wyznaczonych celów. Stanowi ona również proces rozwoju własnych umiejętności i kompetencji.
Nie jest tak, że jedna osoba kieruje się tylko jedną motywacją. W przypadku wykonywania obowiązków zawodowych i nakierowywania się na pięcie w górę po szczeblach kariery, motywacje wyróżnione przez McClellanda często się uzupełniają. W pewnym momencie rozwoju motywacja władzy może być silniejsza może motywacja afiliacyjna, a kiedy indziej to motywacja osiągnięć może zdominować dwie pozostałe. By zatrzymać, rozwijać pracowników oraz osiągać wspólne sukcesy, warto poznać ich potrzeby, potrzeby ludzi, którzy przychodzą do danej organizacji. Pracodawca, który dba o satysfakcję pracownika, zachęca do podejmowania zawsze troszkę większych wyzwań w pracy, motywuje swoich ludzi i może liczyć na ich wdzięczność.
Brak motywacji a piramida Maslowa
Motywacja pozytywna albo jakakolwiek motywacja wewnętrzna ukierunkowana na osiągnięcie mistrzostwa nie zaistnieje, jeśli potrzeby jednostki niższego rzędu nie zostaną zaspokojone. W przypadku niespełnienia podstawowych warunków pracy i wstawienia pracownika na stres, liczyć można nie na jego zaangażowanie, a raczej dążenie do szybkiej zmiany zatrudnienia.
To samo w przypadku naszych osobistych celów. Za każdym razem, kiedy tracimy motywację, warto przyjrzeć się temu, czy zabezpieczyliśmy nasze podstawowe potrzeby. A są to:
- potrzeby fizjologiczne (jedzenie, woda, schronienie, odpowiednia temperatura – ile razy nie mogłam pisać, bo miałam za zimno w pokoju!),
- bezpieczeństwo (pewność, zatrudnienie, majątek – spróbuj napisać książkę, kiedy nie wiesz, co następnego dnia do garnka włożysz),
- miłość i przynależność (rodzina, przyjaźń, intymność – po co pisać i publikować, jeśli tą radością nie można podzielić się z bliską osobą?).
Kolejne potrzeby z piramidy Maslowa, czyli szacunek i uznanie oraz samorealizacja mogą być realizowane dopiero wtedy, gdy powyższe trzy zostały odpowiednio zaopiekowane. To może być coś, co sprawia, że zadanie, jakie przed sobą stawiasz, mimo wewnętrznej motywacji, po prostu nie może być zrealizowane. Nie chodzi o to, że masz za słabą motywację zewnętrzną czy motywację wewnętrzną. Może ze względów finansowych Twoja psychika nie daje Ci teraz zielonego światła na wejście w stan gotowości i zrealizowanie zadania o napisaniu książki? Bo akurat w tym momencie po prostu bardziej liczy się zarobienie kasy niż napisanie dobrego wiersza? Rozważ to.
Jaki związek z motywacją wewnętrzną ma teoria pobudzenia?
Teoria pobudzenia sugeruje, że ludzie mają różne preferencje co do poziomu aktywacji psychicznej. Niektórzy lubią zadania o wyższym poziomie stresu i ryzyka (co może być związane z dążeniem do osiągnięć), podczas gdy inni wybierają mniej stresujące sytuacje, w których mogą bardziej skupić się na zadaniach i osiągnąć stan optymalnego pobudzenia.
Dlatego zadanie na wczoraj u jednej osoby wywoła totalny paraliż i wytnie z życia na kilka długich dni, a u innej osoby zadziała turbo motywująco! Zakasze rękawy i weźmie się do pracy, a zadanie wykona w dużo lepszy sposób, niż gdyby deadline miał być za 2 miesiące.
Dobrze jest więc tak zaplanować działania, by zapewnić sobie optymalny poziom pobudzenia. Wtedy motywacja wewnętrzna będzie najpotężniejsza!
__________________________________
Ten blog jest dla Ciebie. Wszystkie treści tworzę, by dodać Ci wiatru w żaglach! Pomóż mi zdobyć i przekazać Ci jeszcze więcej ciekawej wiedzy i inspirujących opowieści: wesprzyj tę formę twórczości, stawiając mi kawę. Dobro wraca!
